Hoop en recht in de wereld van Trump en Clinton
“Gelukkig is de mens als zijn hoop is gevestigd op de Heer, zijn God” – Psalm 146:5
Donald Trump is gekozen tot nieuwe president van de Verenigde Staten. De hele wereld wacht nu af welke gevolgen dat heeft voor de verhoudingen in de wereldpolitiek. Dat kan je best een onzeker gevoel geven: Waar gaat het naar toe met deze wereld?
Veel christenen hebben stevig gebeden om deze uitslag, want bij Trump zouden bijbelse normen en waarden veiliger zijn dan bij Clinton. Veel andere christenen baden net zo hard om een overwinning voor Clinton, om dezelfde reden, maar dan met andere bijbelse normen en waarden.
Dit tot afgrijzen van weer vele andere christenen, die zoveel vermenging van politiek en religie verafschuwen. Veel bijbelse normen en waarden zijn helemaal niet veilig bij Trump. Maar ook niet bij Clinton. Omdat die normen en waarden verpolitiseerd worden. Maar dat toont aan hoe gevaarlijk het is om de bijbelse opdracht politiek te laden. Zo komen bepaalde waarden in een rechts, conservatieve hoek te liggen (familie, pro life, huwelijk) en anderen in de links liberale hoek (opkomen voor vreemdelingen en minderheden). Als christenen moeten we ons niet in zo’n kamp willen laten duwen. Uiteindelijk gaat het ook deze twee kandidaten vooral om hun eigen carrière en macht. Het zijn grootsprekers met grote ego’s, die, net als vele andere groten der aarde al gauw iets over zich hebben van ‘Met onze tong zijn we sterk, onze mond helpt ons, wie kan ons aan?’ (Psalm 12)
Het is opvallend dat de Bijbel daar ook van alles over zegt.
Heel vaak treden er leiders met grote ego’s op. Heeft God hen gewild? Niet altijd. Maar hij gebruikt ze wel. Koning Saul: God wilde het niet, maar gebruikte hem om het volk Israël iets te laten zien: Dat er maar één echte Koning is, die recht doet aan alle mensen, en niemand achterstelt, verdrukt, neerhaalt of beledigt.
De koningen van Babel en Assyrië: Door God gebruikt om zijn geliefde volk in ballingschap te voeren. Maar dat gaf hen geen vrijbrief zich schandalig te gedragen. Zij moesten ook rekenschap afleggen. En zo gaat dat nog steeds op voor de leiders van vandaag. Als christenen zullen we de Bijbelse boodschap niet politiek moeten maken en God niet voor politieke karretjes moeten spannen. We kunnen beter gewoon proberen te doen wat de God van de bijbel graag wil: Laten zien wie Hij is. En wie Hij is en wat Hij doet, dat staat bijvoorbeeld heel mooi in het boek van de Psalmen. Het wordt aangehaald in profetieën, en wordt in praktijk gebracht door onze Heer Jezus zelf.
Aan de ene kant lees je in de psalmen dat er veel grootsprekers zijn. Dat machthebbers zich de grootsten vinden van de aarde. God lacht erom (Psalm 2). En wanneer Psalm 12 de Amerikaanse verkiezingscampagne op voorhand samenvat met Ze beliegen elkaar allemaal,
vals en verraderlijk is hun woord, dan spreekt die psalm vervolgens over God die opstaat om de zwakken redding te brengen, die zuchten onder het geweld van de groten der aarde. En, in tegenstelling tot de grote woorden van zichzelf groot achtende mannen en vrouwen, zijn de woorden van God zuiver als zilver, gelouterd tot zevenmaal toe. En dat is het patroon in de Psalmen. Met een hoogtepunt in Psalm 146. Daarin worden we opgeroepen om niet te vertrouwen op mensen met macht, bij wie geen redding is. Zij gaan immers weer dood, en ‘met hen hun plannen’. Maar om je hoop te vestigen op God, en Hem, de maker van hemel en aarde, te prijzen. Omdat Hij “recht doet aan de verdrukten, brood geeft aan de hongerigen. De HEER bevrijdt de gevangenen, 8 de HEER opent de ogen van blinden, de HEER richt de gebogenen op, de HEER heeft de rechtvaardigen lief, 9 de HEER beschermt de vreemdelingen, wezen en weduwen steunt hij, maar wie kwaad doen, richt hij te gronde.”
In die verzen komen links en rechts, conservatief en liberaal samen. Zo is God. En wij moeten dat laten zien in de wereld om ons heen.
Het mooie is dat God ook wel weet dat wij dat niet automatisch zo zullen doen. In ieder van ons schuilt wel een bully als Trump of een machtzoeker als Clinton. Daarom is het aan de ene kant terecht om waarschuwende woorden als Psalm 2 of 12 te laten klinken. Maar aan de andere kant kan dat alleen, wanneer je zelf beseft dat je heel gauw ook in die categorie valt en dus door God de mond gesnoerd worden. Want als ik in het Nieuwe Testament de Bergrede lees (Mattheus 5-7), moet ik constateren dat ik ook dikwijls schuldig ben aan grootspraak, trots, neerhalen van anderen door spreken of zwijgen. Ik, wij, iedereen valt onder het oordeel. We zakken voor de ‘barmhartigheid en gerechtigheid-test’ van Psalm 146. En dan is het zo mooi dat God dat ook weet, en ons kansen biedt. De profeet Jesaja kondigt namelijk aan dat er een Gezalfde namens God komt, gevuld met de Geest van God, die namens de falende mensen precies dat zal doen, wat Psalm 146 van God zegt. Hij gaat laten zien wie God is en wat God wil. “Om een genadejaar van de HEER uit te roepen en een dag van wraak voor onze God”. Kortom: God zal het zelf laten zien.
Schokkend moet het voor de mensen zijn geweest, toen Jezus van Nazareth in zijn eerste publieke optreden juist díe tekst uit Jesaja voorlas, en dan zegt ‘Vandaag hebben jullie deze schrifttekst in vervulling horen gaan’ (Lukas 4:21). Jezus – de Christus – de Masieh – de Gezalfde. Híj is het die namens God en voor ons doet wat God wil. Hij zet mensen in het licht. Hij opent ogen, verbreekt demonische banden, ziet om naar vreemdelingen en verachten. Zo brengt hij een genadejaar.
Bracht Hij ook die dag van oordeel? Het is opvallend dat Jezus bij het lezen van Jesaja 61 stopt in het midden van vers 2. Bij het genadejaar. Kan het zijn dat hij dat doet, omdat hij niet gekomen is om te oordelen, maar om te redden (Johannes 12:47)? Te redden van dat oordeel over falende barmhartigheid en gerechtigheid. En dat redden deed Jezus door zélf dat oordeel op zich te nemen. Het oordeel dat over jou en mij moest komen, kwam over hem. En zo staan wij voor God met de barmhartigheid en gerechtigheid van Jezus. Alleen wanneer we dát erkennen, kunnen we als christenen werk maken van de opdracht om God te laten zien in deze wereld. Door Psalm 146 niet in de politiek, maar in praktíjk te brengen.
Verontrust het ons dat mensen als Donald Trump leider kunnen worden van de grootste democratie op aarde? Moeten we keuzes maken voor degene bij wie de helft van de bijbelse waarden het veiligst zijn? Ik denk dat ze het veiligst zijn bij hen die in Jezus’ voetstappen treden. Die zich in hoop, geloof en liefde overgeven aan Jezus die het oordeel dat wij verdienden op zichzelf nam. Zo had God het gezegd: Hij zou het zelf doen. En Hij deed het in Jezus. Gods woorden zijn betrouwbaar. Daarom kunnen we onze hoop op Hem vestigen. En wij mogen in de kleine wereld om ons heen mensen geven waar ze recht op hebben. Mensen die zich kansloos, stemloos en ongehoord voelen. Wij mogen in Jezus’ naam hoop en gerechtigheid brengen in een verdeeld land. Want God is rechtvaardig, barmhartig en trouw.
Martijn Leeftink