, ,

Vrede maken. #Hoedan?

Vrede-makers

Jezus geeft les. Hij is gaan zitten, leerlingen en andere volgelingen om zich heen. Hij vertelt ze over de ‘weg van God’ voor mensen. En als hij dat doet, dan begint hij met een paar vreemde uitspraken. Achter elkaar zegt Jezus: ‘Gelukkig, gelukkig, gelukkig…’ Namelijk “gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel(…) gelukkig de zachtmoedigen, gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid. (..)  Je vindt die lessen van Jezus in de Bijbel, in Mattheus 5 vers 1 tot 11, en Lukas 6 vanaf vers 20.

Duif met takje

Ergens in dat rijtje noemt Jezus ook de ‘vredestichters.’ En in deze verkiezingstijd bleef dat woord hardnekkig bij me haken. ‘Vredestichter’ – dat woord betekent ‘iemand die vrede maakt’. Vrede-maken is niet alleen oorlogen beslechten of ruzies uit de weg gaan. Vrede maken betekent liefdevolle relaties bewerken tussen mensen, gemeenschappen en landen. Het betekent vrede maken met je vijanden. Het betekent welzijn, veiligheid en gezondheid zoeken voor je naaste. Jezus zegt hier tegen wie hem willen volgen: “Gelukkig de vredestichters. Want zullen kinderen van God genoemd worden.” Hij zegt niet: ‘Als je vrede maakt, dan zul je gelukkig worden in het hiernamaals.’ Of ‘als je vrede maakt dan levert jou dat ook vast weer voordeel op.’ Jezus zegt: ‘je bént gelukkig, als je zo leeft.’ Jezus’ lessen gaan over het goede leven met God.  Over het leven in vertrouwen op Gods vergeving. De vrede van God geeft mensen de veiligheid om een vrede-maker te durven worden.  Zodat mensen zich veilig bij je kunnen voelen er weer leefruimte ontstaat. Wandelen op de weg van Jezus betekent mensen laten delen in de vrede die God geeft.

 

Angst, Samaritanen en een ezeltje

Deze verkiezingstijd vinden steeds meer politieke partijen het steeds belangrijker om ons nog even te vertellen hoe zij over ‘de enge ander’ denken. Het blijkt effectief om stemmers te beïnvloeden en verschrikkelijk verleidelijk. Het lijkt wel of de partijen ons daarmee ook een veilig gevoel willen geven: ‘als je op mij stemt, dan weet je: wij vinden die ander net zo raar, gevaarlijk of hypocriet.’  ‘We houden ze voor je in de gaten!’ ‘Wij houden ze klein (kleiner, kleinst)!’ Meestal is die enge ander de Marokkaan, moslim of vluchteling. Soms de seculier, de linkse elite of de xenofobe orthodoxe christen. Hoezeer ik sommige programmapunten op zich ook verstandig vind; met die motivatie achter partijprogramma’s wordt stemmen lastig. Veel volgelingen van Jezus merkten de afgelopen tijd gelukkig al op: dit staat wel heel ver af van de weg die Jezus wees. Want Jezus zocht de religieus ontspoorde Samaritanen op, met de nek aangekeken door de andere joden. Soms bleef hij dagen bij hen logeren, maar een andere keer was hij niet welkom. Zijn leerlingen stelden toen vuur uit de hemel voor, om de Samaritaanse dorpen van de kaart te vegen. Jezus wees toen niet de Samaritanen, maar zijn leerlingen terecht.  Jezus heette welkom wie hem wilde volgen, en liet wie hem niet wilde volgen  vrijuit weglopen. (Mattheus 16:19-21) Jezus had verdriet over Jeruzalem, waar profeten gedood werden en reed de stad in op een allerminst krijgshaftig ezeltje. Zo was Hij, direct, maar ook geweldloos en kwetsbaar. Wie Hem volgt kan er moeilijk mee instemmen om mensen geloofsvrijheid af te nemen of groepen Nederlanders buiten te sluiten.

Dat is mooi. Maar Jezus was niet zomaar een vredestichter. Het verhaal gaat verder. En zonder het hele verhaal kom ik er gewoon niet. Want Jezus was volgens de evangeliën ook het Woord van God (kalimat Allah كلمة الله). De Messias, Gods beloofde Koning. Hij bood mensen vergeving en een nieuw leven met God aan, maar werd door mensen uit het volk, politici en religieuzen vals beschuldigd en uit de weg geruimd. Jezus vergaf, overwon het kwaad, stond op uit de dood. Gods weg bleek nog merkwaardiger dan mensen hadden kunnen bedenken. Jezus legde het zijn leerlingen achteraf opnieuw uit. Jezus’ leven, dood en opstanding laten zien dat God de wereld vrede wil geven, dat Hij het goed wil maken tussen Hem en ons. Volgens God was daar heel veel voor nodig. God biedt door Jezus vrede aan ons mensen aan,  die zich als zijn vijanden gedragen. Dat is de stevige bodem onder ons ‘vrede-maken.’ We kunnen vrede alleen van God ontvangen. Maar dan kan Zijn veiligheid en vrede ons ook moed geven vrede te stichten. Zijn genade en liefde kunnen barmhartigheid en liefde en vrede in ons laten groeien.

 

#Hoedan?

Hoe dan? is de vraag die komiek Arjen Lubach aan Geert Wilders stelde, inzake zijn verkiezingsprogramma. Hoe ga je dat doen dan?  Laten we die vraag dan ook maar aan onszelf stellen. Hoe maak je dan vrede? Ik vermoed dat onze politici – en stukjesschrijvers – al die angst voor elkaar, in het bijzonder voor moslims, niet voor ons gaan oplossen.  Ook niet met een nationaal islamdebat in de moskee. Ze kunnen wel, en laten we bidden dat ze dat doen, voorwaarden scheppen. De vrijheid beschermen, zodat er ruimte is voor discussie en ontmoeting. Geen hele groepen Nederlanders uitsluiten, of tot vijand verklaren. Zich ver houden van discriminatie en de wet laten handhaven. Maar dan ligt de bal weer bij ons, burgers. Om ons af te vragen: vrede-maken: hoe dan?

Door elkaar op te blijven zoeken. Respectvol vragen te stellen.  Onze zorgen en angsten over en voor elkaar ook eens met elkaar bespreken. Laten we volhouden en moeilijke gesprekken, juist ook over geloof niet uit de weg gaan. Laten we steeds even in elkaars schoenen proberen te gaan staan, en elkaar weer ruimte en veiligheid proberen te geven.

Werkt dat? Jezus zegt in elk geval: “Gelukkig ben je, als je vrede brengt”.

 

Annemarie Krijger.

Voor vragen of opmerkingen hierover, neem contact op met annemarie@hetkruis.org